خط گیج گالن یکی از نوآوری‌های کاربردی در صنعت پلاستیک است که تولید ظروف بسته‌بندی و نگهداری مایعات مانند انواع گالن و بطری را تحت تاثیر قرار داده است. گالن و بطری‌های گیجدار از محبوبیت گسترده و روز افزونی برخوردارند اما استفاده از این فناوری تنها منحصر به ظروف بسته‌بندی نیست. در این مقاله، روش تولید گالن گیجدار و کاربردهای آن را در صنایع مختلف بررسی می‌کنیم.
گالن گیجدار چیست؟
گالن گیجدار نوعی گالن پلاستیکی مخصوص بسته‌بندی و نگهداری مایعات است که بر روی بدنه آن یک نوار نیمه شفاف یا گاهی شفاف به نام خط گیج (Translucent Viewing Stripe یا Visi-Strip) ایجاد شده است. خط گیج یک نشانگر بصری است که سطح یا حجم مایع درون ظرف را نشان می‌دهد.
استفاده از خط‌گیج در گالن‌های روغن موتور و مواد شیمیایی بسیار رایج است به این دلیل که قابلیت نظارت بر حجم محتویات و اندازه‌گیری آن را فراهم می‌سازد.
گالن‌های گیجدار معمولاً در کنار نوار نیمه شفاف، درجات و حروفی برای تشخیص حجم محتوا دارند. درجات و حروف گیج با ایجاد برجستگی یا فرورفتگی‌هایی بر روی قالب گالن ساخته می‌شوند.
فرآیند تولید گالن گیجدار
تولید گالن گیجدار در مقایسه با تولید گالن‌های معمولی، ارزش بیشتری خلق می‌کند و به دلیل قیمت بالاتر سودآوری مطلوبی دارد. فرآیند تولید گالن گیجدار بر قالب‌گیری بادی اکستروژن استوار است. بسته به نوع گالن و موارد استفاده از آن، گالن گیجدار ممکن است چند لایه یا تک لایه تولید شود اما گالن‌های گیجدار چند لایه کاربرد بیشتری دارند.
- تولید گالن گیجدار با ذوب مواد اولیه و اکتسرود کردن روده یا پریسون آغاز می‌شود. در مورد گالن‌های چند لایه، برای ایجاد پریسون از فناوری “اکسترود همزمان” یا “کو اکستروژن” (Co-Extrusion) استفاده می‌شود.
- سپس درون دای هد، یک تیغه شکافی در راستای طولی بر روی پریسون ایجاد کرده و لبه‌های شکاف را از یکدیگر دور می‌کند. خط گیج که از جنس پلی‌اتیلن (HDPE) فاقد رنگ و مستربچ ساخته می‌شود، در میان شکاف ایجاد شده بر روی پریسون به دای هد وارد می‌شود.
- پس از قرارگیری خط گیج در میان لبه‌های شکاف پریسون، لبه‌ها همگرا می‌شوند و با رسیدن به هم، دوخته شده و مجددا یک روده با مقطع دایره را ایجاد می‌کنند. در این مرحله ضخامت پریسون یا روده توسط سیستم کنترل ضخامت تنظیم شده و آماده قرارگیری درون قالب می‌گردد.
- هنگامی که روده در قالب قرار گرفت، قالب بسته شده و دمش هوای فشرده آغاز می‌شود. هوای فشرده پریسون را به گونه ای منبسط می‌کند که سطح خارجی آن با تمام سطح کویته قالب مماس می‌شود. پس از سرد شدن و انجماد مواد، قطعه تولید شده از قالب خارج می‌گردد.
- در این مرحله نوبت انجام پِرت کنی و پلیسه‌گیری می‌رسد که با زدودن زوائد از قطعه، فرم نهایی گالن شکل بگیرد. پس از این مرحله گالن برای پر شدن یا بسته‌بندی برای عرضه به بازار آماده است.
بدنه گالن‌های پلاستیکی گیجدار همانند خط گیج از جنس پلی‌اتیلن (HDPE) ساخته می‌شود، اما مواد اولیه گالن دارای رنگ، مواد آسیابی و مواد افزودنی است که بر شفافیت و عبور دهی نور از آن تاثیر می‌گذارند. مواد اولیه خط گیج، بر خلاف مواد اولیه گالن فاقد مستربچ و مواد افزودنی هستند که عبور نور و قابلیت تشخیص حجم محتویات گالن را فراهم می‌کند.
دستگاه تولید گالن گیجدار
برای تولید گالن گیجدار از دستگاه پلاستیک بادی مجهز به اکسترودر فرعی استفاده می‌شود. دستگاه تولید گالن گیجدار دارای دست‌کم دو عدد اکسترودر است که مواد اولیه گالن و خط گیج را ذوب کرده و در اختیار دای هد قرار می‌دهند. چنانچه گالن گیجدار دو یا چند لایه داشته باشد، تعداد واحد‌های اکسترودر دستگاه متناسب با تعداد لایه‌ها افزایش می‌یابد.
هر یک از اکسترودرهای دستگاه پلاستیک بادی مخصوص تولید گالن گیجدار، به صورت مستقل کار می‌کنند و سرعت گردش ماردون و دمای زون‌های مختلف سیلندر در آنها متفاوت تنظیم می‌شود. به همین دلیل کنترلر دستگاه باید از قابلیت کنترل همزمان دو یا چند اکسترودر برخوردار باشد.
چنانچه پیش‌تر گفته شد، پس از تشکیل روده و در گذر از درون دای هد، شکافی بر روی آن ایجاد شده و نوار خط گیج درون آن جای می‌گیرد. همچنین این شکاف دوباره دوخته شده و پریسون یا روده بسته می‌شود. بنابراین دستگاه بادی مخصوص تولید گالن گیجدار باید به سیستم برش و دوخت پریسون مجهز باشد.
مزایای گالن گیجدار
- اندازه‌گیری دقیق: خط گیج به عنوان شاخص بصری عمل می‌کند که سطح دقیق پر شدن و محتوای گالن پلاستیکی را نشان می‌دهد. با کمک خط گیج می‌توان حجم محتویات گالن را به سادگی و با دقت مناسبی اندازه‌گیری کرد.
- نظارت حین تولید: بسیاری از تولیدکنندگان مواد شیمیایی و پتروشیمی نیاز دارند تا از پر شدن گالن در خط اطمینان حاصل نمایند. به کمک گالن گیجدار این کار به سادگی انجام شده و ضایعات کاهش می‌یابد.
- نظارت حین مصرف: گالن گیجدار کاربر را قادر می‌سازد تا مقدار باقی‌مانده محتویات گالن را با یک نگاه بررسی کند. این قابلیت از تمام شدن غیرمنتظره مواد ضروری جلوگیری می‌کند.
کاربردهای گالن گیجدار
- مواد شوینده: بسته‌بندی مواد شوینده مانند مایع لباسشویی، مایع ظرفشویی، صابون مایع و غیره.
- مایعات صنعتی: بسته‌بندی مواد شیمیایی صنعتی، اسید، روغن‌های صنعتی، روان‌کننده‌ها و دیگر سیالات صنعتی.
- مایعات خودرو: بسته‌بندی روغن موتور، روغن گیربکس، مایع شیشه شور، ضد یخ و آب رادیاتور.
- مایعات کشاورزی: بسته‌بندی سم، آفت کش، کود مایع و غیره.
- مواد سوختی و حلال‌های شیمیایی: بسته‌بندی و حمل بنزین، نفت، گازوئیل، تینر، آستون، الکل.
بدون دیدگاه