فهرست موضوعات در این مقاله
Toggleتزریق پلاستیک یکی از مهمترین فرآیندهای تولید انبوه در صنعت پلاستیک است که امکان تولید طیف گستردهای از محصولات را فراهم میکند. انتخاب و خرید دستگاه تزریق پلاستیک، چالشی است که استارتآپهای نوپا و حتی تولیدکنندگان باسابقه با آن روبرو هستند. دانستن نکات مهم خرید دستگاه تزریق پلاستیک، برای هر کسب و کاری در حوزه پلاستیک، سودمند است.
گزینههای متنوعی از دستگاههای تزریق پلاستیک از حیث برند، نوع و کارایی در بازار وجود دارد، با این همه هر تولیدکنندهای انتخاب بهترین دستگاه تزریق پلاستیک را، بهگونهای که بتواند به نیازهای گوناگون تولید محصول پاسخ دهد، کاری کم و بیش دشوار ارزیابی میکند. در این مقاله راهنمای خرید دستگاه تزریق پلاستیک به زبانی ساده بازگو خواهیم کرد، همچنین نکات مهم انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک را برخواهیم شمرد که در هنگام خرید دستگاه تزریق پلاستیک باید در نظر گرفته شوند.
راهنمای خرید دستگاه تزریق پلاستیک
- گام نخست، تعیین انتظارات:
تعیین انتظارات، الزامات محصول تولیدی و محدودیت منابع، نخستین گام در انتخاب و خرید دستگاه تزریق پلاستیک مناسب است. در آغاز باید فهرستی از نیازهای تولید شامل نوع، جنس مواد اولیه، قیمت هدفگذاری شده، نرخ تولید و شاخصهای کیفی قطعهای که میخواهید تولید کنید را آماده کنید. این فهرست باید محدودیتهایی مانند سرمایه و فضای تولیدی که در دست دارید را نیز در بر گیرد. در ادامه خواهید دید که این فهرست، ویژگیهای دستگاه مانند تناژ، ظرفیت تزریق (اندازه شات) و سازگاری با قالب را محدود میکند و تصمیمگیری را برایتان سادهتر میسازد.
- گام دوم، ارزیابی گزینهها
در گام دوم، باید گزینههایی که در بازار یافت میشوند را ارزیابی کنید. پیشنهاد میشود که قابلیتهای دستگاههای گوناگون تزریق پلاستیک را با نگاهی موشکافانه، واکاوی کنید، سازگاری آنها را با فهرست انتظارات و محدودیتهایتان، بسنجید و بر این پایه، هر دستگاهی را امتیازدهی کنید. به یاد داشته باشید که ویژگیهایی مانند سطح فنآوری، دقت، سرعت، بهره وری انرژی و قابلیت اتوماسیون دستگاه، بر کیفیت محصول و سودآوری کسب و کار شما، تاثیر میگذارند، از این رو بهتر است پیشرفتهترین دستگاهی را که در توان دارید، خریداری کنید.
جنس و برند قطعات مهم دستگاه تزریق پلاستیک مانند کنترلر، گیره، الکتروموتور، پمپ هیدرولیکی، شیرهای هیدرولیکی، قطعات آببندی و قطعات الکترونیکی، مستقیماً بر عملکرد و طول عمر دستگاه اثر میگذارند. با اندکی جستجو و بررسی میتوانید بهترین برندهای سازنده این قطعات را شناسایی کنید و در هنگام امتیازدهی به دستگاههای گوناگون، به دنبال این برندها باشید.
میزان سرمایه یا بودجه، همیشه یکی از سویههای حیاتی در خرید دستگاه تزریق پلاستیک است. این نکته را به یاد داشته باشید که در هنگام برآورد کردن هزینهها، علاوه بر قیمت دستگاه، هزینههای دیگری مانند قالب، لوازم جانبی، مواد اولیه، نگهداری، مصرف انرژی و هزینه پرسنل نیز باید در نظر گرفته شوند. انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک ارزان قیمت، همیشه وسوسهانگیز است، اما با خریدن دستگاه ناکارآمدی که نمیتواند نیازهای تولید و استانداردهای کیفی شما را برآورده سازد، در آینده با هزینههای بسیار سنگینی روبرو خواهید شد.
انتخاب دستگاهی که از پشتیبانی فنی، آموزش رایگان، خدمات پس از فروش و در دسترس بودن قطعات یدکی برخوردار است، هزینههای شما را در آینده کاهش خواهد داد. پیشنهاد میشود دستگاه تزریق پلاستیک را از تامینکننده یا سازندهای خریداری کنید که در زمینه مشاوره فنی، نصب، آموزش، عیبیابی، و نگهداری و تعمیرات دستگاه، در کنارتان باشد.
بررسی ارزش دستگاه در بازار دست دوم، نکته دیگری است که در هنگام ارزیابی دستگاههای تزریق پلاستیک باید انجام دهید. به دلایل گوناگونی مانند گسترش کارخانه، نیاز به دستگاه سنگینتر و یا حتی پایان دادن به کسب و کار، ممکن است پس از مدتی ناچار به فروش یا معاوضه دستگاه شوید. در این شرایط اگر دستگاهی با برند معتبر و فنآوری بهروز داشته باشید، میتوانید آن را به قیمت بالاتر و در زمانی کوتاهتر به فروش برسانید و از این راه بخش بزرگتری از سرمایه خود را بازیابید.
- گام سوم، مذاکره با فروشنده:
در گام سوم برای خرید دستگاه، با فروشندگان دستگاه تزریق پلاستیک گفتگو و مذاکره کنید. اگر به دنبال خرید دستگاه سبک (تا 400 تن) باشید، به احتمال فراوان فروشندگان گوناگونی را پیدا میکنید که دستگاه را موجود و آماده تحویل داشته باشند. اما اگر به دستگاه سنگین یا دستگاههایی با قابلیتهای ویژه مانند دستگاه تزریق های-اسپید، تمام برقی و یا دوصفحهای نیاز داشته باشید، در این صورت دستگاه به صورت سفارشی برایتان ساخته خواهد شد. یادآور میشود که ثبت سفارش، ساخت، بارگیری و ترخیص دستگاه تزریق پلاستیک سفارشی، فرآیندی زمانبر است که 3 تا 4 ماه به درازا میکشد، بنابراین اگر به دنبال خرید دستگاه جدیدی هستید، بهتر است انتخاب خود را در کوتاهترین زمان انجام دهید.
پیش از نهایی کردن خرید خود، در صورت امکان، از فروشنده درخواست کنید تا از نزدیک شاهد کارکرد دستگاه باشید. فروشنده میتواند شرایطی را فراهم کند که از یک دستگاه مشابه در حال کار، بازدید کنید. چنین بازدیدی میتواند شما را از کارکرد دستگاه مطمئن سازد، از سوی دیگر میتوانید رضایت همکارانتان از کیفیت دستگاه و چگونگی پشتیبانی و خدمات پس از فروش آن را جویا شوید.
رویدادهای تجاری مانند نمایشگاههای تخصصی صنعت پلاستیک، زمانی مناسب برای ارتباط و مذاکره با فروشندگان به منظور خرید دستگاه تزریق پلاستیک به شمار میروند. خریداری دستگاه تزریق پلاستیک در نمایشگاههایی مانند ایران پلاست، این مزیت را دارد که میتوانید کارکرد دستگاه را به چشم خود ببینید و با دیگر دستگاهها مقایسه کنید، همچنین از تخفیف، پیشنهاد خرید اقساطی و شرایط ویژه در پرداخت بهرهمند شوید.
- گام چهارم، عقد قرارداد:
چهارمین گام در خرید دستگاه تزریق پلاستیک، عقد قرارداد با فروشنده دستگاه است. در هنگام امضای قرارداد خرید دستگاه، بر سر شرایط پرداخت به روشنی توافق کنید. از فروشنده بخواهید که جزئیاتی همانند مدت زمان گارانتی، شرایط فسخ گارانتی، روش حمل و زمان تحویل دستگاه را در قرارداد مکتوب کند. مواردی مانند تعهد نصب، راهاندازی، آموزش اپراتوری دستگاه و دیگر تعهداتی را که فروشنده دستگاه پذیرفته است، در قرارداد بنویسید.
به یاد داشته باشید که با خرید دستگاه تزریق پلاستیک از شرکتهای معتبر، میتوانید آسوده خاطر باشید و امنیت سرمایهگذاریتان را تضمین کنید. برخی از فروشندگان، سابقهای طولانی در این صنعت دارند و تاکنون هزاران دستگاه تزریق پلاستیک را در اختیار همکاران شما قرار دادهاند. دستگاه تزریق پلاستیک ماشینی گرانقیمت است و ممکن است بخش چشمگیری از سرمایهتان را برای خرید آن هزینه کنید، بنابراین با انتخاب دستگاهی دارای برند شناختهشده و خرید آن از نمایندگی معتبر، در عمل کسب و کارتان را بیمه خواهید کرد.
- گام پنجم، راهاندازی دستگاه
در گام پایانی، دستگاه تزریق پلاستیکی که خریدهاید به شما تحویل داده میشود. در این هنگام فروشنده افرادی را برای نصب و راه اندازی دستگاه به کارخانه شما میفرستد. این افراد تکنسینهایی باتجربه هستند که پیش از این، دستگاههای گوناگونی را راه اندازی کردهاند، اما با این همه، راه اندازی هر دستگاه جدیدی با چالش های ویژهای روبرو است.
حوادث و خطرات ایمنی، مهمترین چالشها در زمان نصب و راهاندازی دستگاههای تزریق پلاستیک به شمار میروند. به یاد داشته باشید که دستگاه تزریق پلاستیک ماشینی بسیار سنگین است که بیشتر قطعات آن از جنس فولاد و چدن ساخته میشوند، از این رو در هنگام جابجا کردن آن به کمک جرثقیل، همیشه مراقب افتادن آن باشید. در هنگام نصب، رفت و آمد از کنار جرثقیل را محدود کنید و هرگز اجازه ندهید کسی زیر دستگاه بایستد.
پیش از امضا کردن رسید تحویل دستگاه، اطمینان پیدا کنید که آموزشهای اپراتوری و نکتههای ایمنی را بی کم و کاست فراگرفتهاید. به ویژه اگر نخستین باری است که دستگاه تزریق پلاستیک خریدهاید، حتماً دفترچه راهنما و دستورالعمل ایمنی را بخوانید و به یاد بسپارید.
نکات فنی خرید دستگاه تزریق پلاستیک
با پیروی از نکات زیر در هنگام خرید دستگاه، قادر خواهید بود تا تصمیمی آگاهانه گرفته و بر روی دستگاهی سرمایه گذاری کنید که نیازهای تولید شما را به بهترین گونه برآورده سازد و از این راه بیشترین بازدهی سرمایهگذاری را بدست آورید. نکات مهم خرید دستگاه تزریق پلاستیک عبارتند از:
- تناژ: تناژ یا نیروی گیره (Clamping force) یکی از مهمترین فاکتورهایی است که در انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک باید در نظر گرفته شود، این ویژگی به بیشترین مقدار نیروی قفلی اشاره دارد که گیره دستگاه میتواند ایجاد کند. نیروی گیره دستگاه تزریق پلاستیک، با یکای کیلونیوتن (kN) یا تن (Ton) اندازهگیری میشود. چنانچه نیروی گیره دستگاه کمتر از اندازه موردنیاز باشد، در هنگام تزریق نیمههای قالب از یکدیگر باز میشوند و قطعه در اصطلاح پلیسه میکند.
در هنگام انتخاب دستگاه، همیشه کمی ضریب اطمینان برای نیروی گیره نیز در نظر بگیرید تا از یک سو دستگاه بیش از اندازه زیر فشار قرار نگیرد و از سوی دیگر تولید قطعه با چالش مواجه نشود.
دریافت مشاوره فنی از شرکت سازنده دستگاه تزریق پلاستیک و یا یک قالبساز با تجربه میتواند به شما کمک کند تا دستگاهی با تناژ مناسب را انتخاب کنید.
پرکاربردترین دستگاههای تزریق پلاستیک بر پایه تناژ یا نیروی گیره، عبارتند از:
- دستگاه تزریق پلاستیک 100 تن
- دستگاه تزریق پلاستیک 150 تن
- دستگاه تزریق پلاستیک 200 تن
- دستگاه تزریق پلاستیک 300 تن
- دستگاه تزریق پلاستیک 400 تن
- دستگاه تزریق پلاستیک 500 تن
- قالبخور یا ابعاد گیره: قالبخور یا ابعاد گیره دستگاه تزریق پلاستیک، یکی از ویژگیهای واحد گیره دستگاه است که اندازههای قالب برای نصب بر روی دستگاه را تعیین میکند. قالبخورِ دستگاه تزریق پلاستیک دربرگیرنده سه اندازه کلیدی است که عبارتند از:
- اندازه صفحات گیره (Platen dimensions)
- کورس بازشو (Opening stroke)
- فاصله میان تایبارها (Distance between tiebars)
اندازه قالبهایی که بر روی دستگاه نصب میشوند باید با ابعاد گیره دستگاه یا قالبخور متناسب باشند. در هنگام انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک، در آغاز اندازه قطعاتی که میخواهید تولید کنید را در نظر بگیرید و بر پایه آن، اندازه قالب را برآورد کنید. همچنین در این راستا میتوانید از یک قالبساز راهنمایی بگیرید. توجه داشته باشید که اگر قالب بزرگتر از اندازه قالبخورِ دستگاه باشد، نمیتوان آن را بر روی دستگاه نصب کرد. همچنین اگر قالب بیش از اندازه کوچک باشد، ممکن است به گیره دستگاه آسیب برساند.
پیشنهاد میشود دستگاهی با ابعاد گیره متناسب با قالب را انتخاب کنید، به گونهای که دستکم 70 درصد از سطح صفحات گیره در فاصله میان تایبارها به وسیلهی قالب پوشانده شود.
- ظرفیت تزریق: ظرفیت تزریق دستگاه تزریق پلاستیک، نشان دهنده بیشترین حجم یا وزن مذابی است که در یک شات، به درون قالب تزریق می شود، از این رو به آن وزن شات (Shot weight) یا حجم شات (Shot volume) نیز میگویند. از آنجا که چگالی هر ماده پلاستیکی با دیگر پلاستیکها متفاوت است، تولیدکنندگان دستگاه تزریق پلاستیک، حجم و وزن تزریق دستگاه را بر پایه پلیاستایرن جنرال (GPPS) بازگو میکنند.
ظرفیت تزریق دستگاه تزریق پلاسیتک با یکی از یکاهای سیسی (cc) یا گرم (g) اندازهگیری میشود. پیش از انتخاب دستگاه، حجم یا وزن مورد نیاز برای پر کردن قالب را برآورد کنید. اگر از قالب راهگاه گرم استفاده میکنید، برای این کار تنها کافی است وزن قطعات را اندازه بگیرید. چنانچه قالب شما از نوع راهگاه سرد است، باید وزن قطعات را با وزن راهگاه و اسپرو جمع بزنید.
در هنگام خرید دستگاه پیشنهاد میشود دستگاهی را انتخاب کنید که 50 تا 85 درصد یک شات تزریق آن، با مقدار محاسبه شده برابر باشد. بدین گونه، از یک سو قالب به آسانی پر میشود و از سوی دیگر مواد درون سیلندر دچار افت کیفیت و سوختگی نمیشوند.
پرکاربردترین دستگاههای تزریق پلاستیک بر وزن شات تزریق، عبارتند از:
- دستگاه تزریق پلاستیک 100 گرم
- دستگاه تزریق پلاستیک 150 گرم
- دستگاه تزریق پلاستیک 200 گرم
- دستگاه تزریق پلاستیک 300 گرم
- دستگاه تزریق پلاستیک 400 گرم
- دستگاه تزریق پلاستیک 500 گرم
- دستگاه تزریق پلاستیک 1000 گرم
- سرعت تزریق: سرعت تزریق (Injection speeed) در دستگاههای تزریق پلاستیک نشان دهنده بیشترین سرعت حرکت رو به جلوی ماردون در زمان تزریق است و معمولاً با یکای mm/s اندازهگیری میشود.
هر اندازه که سرعت تزریق بیشتر باشد، دستگاه میتواند قالب را در زمان کوتاهتری پر کند. پر شدن سریعتر قالب به این معناست که پلاستیک مذاب پیش از آنکه درون قالب منجمد شود، میتواند حفره قالب را پر کند، از این رو هنگامی که دستگاه تزریق پلاستیک برای تولید قطعات نازک مانند ظروف یکبارمصرف به کار گرفته شود، ارزش سرعت تزریق برجستهتر میشود.
در هنگام خرید و انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک، به سرعت تزریق توجه کنید و دستگاهی را انتخاب کنید که از سرعت تزریق بیشتری برخوردار است. بدینسان قطعه آسانتر تولید خواهد شد و طول عمر دستگاه نیز افزایش مییابد.
- نوع سیلندر و ماردون: مجموعه واحد تزریق دستگاه تزریق پلاستیک از قیف، سیلندر، ماردون و دیگر بخشهایی تشکیل شده است که در کنار هم، وظیفه ذوب و تزریق پلاستیک به درون قالب را بر عهده دارند. در این بین، سیلندر و ماردون نقشی کلیدی را بر دوش دارند و کیفیت قطعه را آشکارا تحت تاثیر قرار میدهند.
هنگام خرید دستگاه تزریق پلاستیک، با گزینههای پرشماری از انواع سیلندر و ماردون روبرو هستید که جنس، ویژگی و کاربردهای گوناگونی دارند. پیش از انتخاب سیلندر و ماردون، باید نوع پلاستیک و مواد افزودنی که قرار است مورد استفاده قرار دهید را در نظر بگیرید و سیلندر و ماردونی را انتخاب کنید که با این مواد سازگار باشد.
سازندگان دستگاه تزریق پلاستیک، برای هر دستگاه سیلندر و ماردون هایی با قطرهای مختلف ارائه میدهند که معمولاً با حروف A،B،C و D نامگذاری میشوند. سیلندر A دارای کمترین قطر است و به ترتیب قطر آنها افزایش مییابد. با افزایش قطر سیلندر و ماردون، ظرفیت تزریق بیشتر میشود اما این برتری به بهای کاهش فشار تزریق بدست میآید.
به یاد داشته باشید که علاوه بر نوع و قطر سیلندر و ماردون، ویژگیهای دیگری مانند سرعت گردش ماردون و سیستم کنترل فشار پشت ماردون یا بک پرشر (Back Pressure) نیز بر توانایی دستگاه تاثیر میگذارند. مجموعه واحد تزریق باید با ماده اولیه، وزن، پیچیدگی و ضخامت قطعه، سازگار باشد تا کیفیت و نرخ تولید قطعه تضمین شود.
- سیستم کنترل: سیستم کنترل یا کنترلر دستگاه تزریق پلاستیک (Controller) یک سیستم کامپیوتری است که فرآیند تزریق پلاستیک را مدیریت و بر آن نظارت میکند. کنترلر دستگاه تزریق پلاستیک نقشی محوری در تضمین تولید با ثبات و با کیفیت دارد. کنترلر شما را قادر میسازد تا پارامترهای فرآیندی مانند دما، فشار و سرعت را تنظیم کنید بدین گونه کارکرد دستگاه و کیفیت محصول را مدیریت کنید.
هنگام انتخاب دستگاه تزریق، مهم است که قابلیتهای سیستم کنترل مورد نیاز خود را سنجیده و کنترلری را انتخاب کنید که ویژگیهای موردنیاز برای دستیابی به اهداف تولید شما را فراهم کند. علاوه بر این بسیار مهم است که سیستم کنترلی را انتخاب کنید که کاربر پسند باشد تا بتواند به سادگی توسط نیروی کار مورد استفاده قرار گیرد.
دیگر نکات مهم در خرید دستگاه تزریق پلاستیک
اندازه دستگاه
ابعاد و اندازه دستگاه تزریق پلاستیک برای آنکه بتواند در کارخانه یا محل تولید شما قرار گیرد، حیاتی است و باید به اندازه کافی کوچک باشد تا در فضایی که در دسترس دارید، جا شود. با توجه به نکاتی که تا کنون مطرح شدند، ممکن است ناچار به استفاده از دستگاهی با تناژ خاص باشید که برای فضای کارخانه شما بیش از اندازه بزرگ باشد، در این حالت تنها راه حل ممکن انتخاب دستگاه تزریق پلاستیکی است که فضای کمتری را اشغال میکند.
انتخاب دستگاه تزریق دو صفحهای در چنین مواردی چارهساز است، به این دلیل که نسبت به دستگاههای تزریق سهصفحهای با تناژ برابر، طول کمتری دارد و فضای کمتری را اشغال میکند.
شهرت و اعتبار برند سازنده یا نماینده انحصاری دستگاه
هنگام انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک، بسیار مهم است که شهرت و اعتبار شرکت سازنده و همچنین نماینده انحصاری آن را در نظر بگیرید و از پایبندی آنها در ارائه پشتیبانی و خدمات پس از فروش، مطمئن شوید. در بررسی سابقه شرکت سازنده یا نماینده انحصاری فروش و خدمات پس از فروش دستگاه تزریق، به کیفیت، حسن شهرت و تعهد به مشتری مداری، توجه ویژهای نمایید تا خرید دستگاه تزریق پلاستیک مورد نیاز خود را با خیالی آسوده انجام دهید.
حتماً دستگاه تزریق پلاستیک را از برندی باسابقه و متعهد به ارائه پشتیبانی انتخاب کنید تا مطمئن باشید که دستگاه شما به خوبی نگهداری میشود و در صورت نیاز به تعمیر و نگهداری در آینده، شرکتی معتبر و با تیم پشتیبانی و خدمات پس از فروش با تجربه پاسخگوی شما خواهد بود. انتخاب برند مناسب آرامش خاطر شما را فراهم کرده و پایداری بازگشت سرمایه شما را تضمین میکند.
ارزیابی اقتصادی و انتخاب دستگاه بر حسب بودجه
قیمت دستگاه تزریق پلاستیک عامل مهمی است که باید در هنگام انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک، در نظر گرفته شود. قیمت دستگاه، تعیینکننده سرمایهگذاری اولیه و دوره بازگشت سرمایهای است که میتوانید انتظار داشته باشید. هنگام انتخاب دستگاه باید ویژگیهای مورد نیاز، الزامات تولید و بودجه خود را در نظر بگیرید و دستگاه تزریق پلاستیکی را انتخاب کنید که بیشترین تعادل بین هزینه و عملکرد را فراهم میکند.
به دلیل گوناگونی برندها و انواع مختلف دستگاه تزریق پلاستیک مانند دستگاه تزریق پلاستیک هیدرولیکی، هیبریدی و تمام برقی، قیمت دستگاهها با یکدیگر بسیار متفاوت است. برای اتخاذ بهترین تصمیم در هنگام خرید دستگاه، لیستی از نیازمندیهای خود را تهیه و سقف بودجه خود را تعیین کنید، سپس ماشینی را انتخاب کنید که با توجه به مبلغ سرمایه گذاریتان، بیشترین ارزش را برای شما فراهم میکند.
برای مشاهده لیست قیمت دستگاه تزریق پلاستیک به مشاهده لیست قیمت دستگاه تزریق پلاستیک (nbmmachinery.com)مراجعه کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص موارد کاربرد و ویژگیهای هر یک از انواع دستگاه تزریق پلاستیک، با مشاوران ما در ارتباط باشید.
نتیجه گیری
به طور خلاصه، انتخاب دستگاه تزریق پلاستیک مناسب نیاز به بررسی دقیق چندین عامل کلیدی از جمله تناژ، ابعاد گیره، مشخصات واحد تزریق، سیستم کنترل، ابعاد دستگاه، شهرت و اعتبار برند و تحلیل اقتصادی دارد. با درک این عوامل و دریافت مشاوره از افراد متخصص، قادر خواهید بود تا با گزینش دستگاه تزریق پلاستیک مناسب، آینده کسب و کار خود را تضمین و سودآوری پایداری را تجربه کنید.
مشتری مداری این شرکت درجه یک و فوق العاده است. من چند تا سوال در مورد دستگاه تزریق پلاستیک داشتم که مهندس فروش شرکت با صبر و حوصله کامل راهنمایی کردن.
با سلام، قالب 96 کویته پریفرم PET با دهانه 28 دارم ساخت کشور سوییس هستش. لطفا یه دستگاه تزریق خوب برای تولید پریفرم پت معرفی کنید. همراه با قیمت دستگاه تولید پریفرم و جدول مشخصات دستگاه. با تشکر فراوان
احتراماً مصرف برق دستگاه تزریق پلاستیک 400 تن چقدر است؟
« دیدگاههای کهنهدیدگاههای تازهتر »